Saygı, değeri, üstünlüğü, yaşlılığı, yararlılığı, kutsallığı dolayısıyla bir kimseye, bir şeye karşı dikkatli, özenli, ölçülü davranmaya sebep olan sevgi duygusu demektir. Özsaygı (benlik saygısı) , bu duyguyu kendine de yönlendirebilme becerisidir. Bir kişinin, kendisine ne kadar değer verdiğini ve kendisini ne kadar onaylayıp takdir ettiğini, ödüllendirdiğini veya sevdiğini ölçen, bir tür ölçüt olarak düşünülebilir. Özsaygı olmadığı durumlarda, kurban (mağdur) bilinci çok yoğun yaşanır.
Birinin özsaygısının ne kadar yüksek olduğunu ayırt eden bazı özellikler vardır. Bu özelliklere örnek vermek gerekirse; eleştiriye açık olmak, hataları kabul etmek, iltifat etmekte/almakta rahat olmak vb. Özsaygı, bu özellikler ile söyledikleriniz, yaptıklarınız, gördükleriniz, duyduklarınız ve de hareketleriniz arasındaki uyumu temsil eder.
Özsaygısı yüksek olan insanlar, ilgilerini göstermekten, deneyimlerini, fikirlerini ve düşüncelerini tartışmaktan korkmazlar. Ayrıca hayatlarının mizahi yönlerinin tadını çıkarabilirler ve hem sosyal hem de kişisel olarak özgüvenlidirler.
Özsaygısı yüksek olan insanlar;
Kendilerini ve diğer insanları takdir eder.
Kişisel gelişimlerinin ve de yaşamlarındaki tatmini ve anlamı bulmanın tadını çıkarırlar.
Kendi iç dünyalarında derinleşebilir ve yaratıcı olabilirler.
Kendi kararlarını, kendileri verirler ve başkalarının kendilerine olmalarını/yapmalarını söyledikleri şeyleri, sadece hemfikir olduklarında uygularlar.
Dünyayı gerçekçi görürler. Diğer insanları oldukları gibi kabul ederken, daha çok güvende hissetmeleri ve daha olumlu bir yöne doğru gitmeleri için onlara destek olurlar.
Yaşamlarındaki problemleri çözmeye, kolayca konsantre olabilirler.
Sevgi dolu ve saygılı ilişkileri vardır.
Değerlerinin ne olduğunu bilir ve hayatlarını buna göre yaşarlar.
Başkalarıyla, sakin ve nazikçe konuşup fikirlerini söylerler. Ayrıca, kendi istek ve ihtiyaçlarını da başkalarıyla rahatça paylaşırlar.
Diğer insanların yaşamlarında yapıcı bir fark yaratmaya gayret ederler.
Ayrıca, özsaygınızın yüksek olup olmadığını anlamanın bazı basit yolları olduğunu da biliyoruz.
Örneğin, şu durumlarda yüksek özsaygıya sahipsiniz demektir:
Suçluluk duymaksızın, başkalarına karşı açık/net davranmak ve başkalarıyla iletişim kurmaktan çekinmemek.
Geçmişte yaşamaktan kaçınmak ve şimdiki ana odaklanmak.
Herkes ile eşit olduğuna inanmak. (Daha iyi veya daha kötü değil.)
Başkalarının, sizi manipüle etme girişimlerini reddetmek.
Hem olumlu, hem de olumsuz çok çeşitli duyguları tanımak ve kabul etmek. Ayrıca duygularınızı sağlıklı ilişkilerinizde paylaşabilmek.
İş, oyun ve dinlenmenin sağlıklı dengesinin tadını çıkartmak.
Gelişip büyümek için zorlukları kabul ederek, risk almak ve başarısız olduğunuzda hatalarınızdan ders çıkarmak.
Değerinizin başkalarının görüşlerine bağlı olmadığı ve sürekli öğrenip geliştiğiniz gerçeğiyle, başkalarından gelen eleştirileri kişiselleştirmeden göz önünde bulundurmak.
Kendinize değer vererek, duygularınızı, sevdiklerinizi ve sevmediklerinizi ifade etme korkusu olmadan, başkalarıyla iyi iletişim kurabilmek.
Başkalarına değer vermek ve onları değiştirmeye çalışmadan oldukları gibi kabul etmek.
Bu konuyla ilgili çalışmak, özsaygı duygusunu ortaya çıkarmak ve büyütmek isteyenler hazırladığım meditasyonu yapabilirsiniz.
